03 Kasım 2025, 14:00
Doğalgaz, modern yaşamın en yaygın ve ekonomik enerji kaynaklarından biridir. Isıtma, pişirme, sıcak su üretimi ve endüstriyel uygulamalarda milyonlarca kullanıcı tarafından tercih edilir. Ancak doğalgazın güvenli ve verimli kullanılabilmesi, yalnızca doğru montajla değil, kullanılan malzemelerin kalitesiyle de doğrudan ilgilidir. Uygun malzeme seçimi; gaz kaçaklarını önler, enerji verimliliğini artırır ve tesisatın ömrünü uzatır.
Bir doğalgaz tesisatı; borular, bağlantı elemanları, vanalar, regülatörler, sayaçlar, dedektörler ve sızdırmazlık elemanlarından oluşur. Bu sistemin temel görevi, gazın ana hattan cihazlara kadar güvenle taşınmasını sağlamaktır. Her bileşenin seçimi, gazın basıncı, kullanım alanı ve çevresel koşullara göre dikkatle yapılmalıdır.
Doğalgaz tesisatında en çok kullanılan malzeme borulardır. Kullanım alanına göre farklı boru türleri tercih edilir:
Çelik borular, özellikle bina kolon hatlarında kullanılır. Dayanıklıdır, yüksek basınca karşı dirençlidir ve uzun ömürlüdür. Ancak montajı kaynak gerektirdiği için profesyonel uygulama ister.
Bakır borular, küçük çaplı hatlarda tercih edilir. Esnek ve hafif olmaları nedeniyle daire içi tesisatlarda avantaj sağlar. Ancak doğalgazın içeriğindeki kükürt bileşenleriyle reaksiyona girmemesi için özel kaplama gerekir.
Polietilen (PE) borular, genellikle yeraltı hatlarında kullanılır. Esnek, korozyona dayanıklı ve montajı kolaydır. Ancak bina içi kullanımda yönetmelikler gereği metal borular tercih edilir.
Doğru boru seçimi, tesisatın güvenliği kadar enerji verimliliği açısından da önemlidir. Gazın basınç kaybı, malzeme ve çap seçimleriyle doğrudan ilişkilidir.
Tesisatın en hassas noktaları bağlantı yerleridir. Burada kullanılan dirsekler, te’ler, rekorlar ve manşonlar gazın yönünü ve akış hızını düzenler. Bu parçalar, yüksek sıcaklığa ve basınca dayanıklı malzemelerden üretilmelidir.
Sızdırmazlık için kullanılan teflon bant, keten ve özel gaz macunları, sistemin güvenliği açısından büyük rol oynar. Doğalgaz tesisatında sıvı sızdırmazlık malzemeleri veya standart silikonlar kesinlikle kullanılmaz; çünkü gazın kimyasal yapısı bu malzemeleri bozabilir.
Gaz akışını kontrol eden küresel vanalar, tesisatın güvenlik noktalarıdır. Gerektiğinde gazı kesmek veya akışı sınırlamak için kullanılırlar. Vana seçimi yapılırken yüksek ısıya ve basınca dayanıklılık, ayrıca kolay erişilebilirlik dikkate alınmalıdır.
Regülatörler, gazın basıncını güvenli seviyelere düşürür. Ana hat basıncıyla evsel kullanım basıncı farklıdır; bu yüzden regülatör olmadan doğrudan bağlantı yapmak hem cihazı hem kullanıcıyı riske atar.
Kaliteli regülatörler, basınç dalgalanmalarını önleyerek cihazların ömrünü uzatır.
Doğalgaz tüketimini ölçmek için kullanılan gaz sayaçları, hassas ölçüm cihazlarıdır. İGDAŞ ve diğer dağıtım şirketlerinin onaylı modelleri kullanılmalıdır.
Ayrıca, olası gaz kaçaklarını erken fark etmek için gaz dedektörleri kritik öneme sahiptir. Bu dedektörler, havadaki metan oranı belli bir seviyeyi aştığında alarm verir ve bazı sistemlerde otomatik olarak vanayı kapatır.
Doğalgaz tesisatında yalnızca borular ve vanalar değil, boru kelepçeleri, izolatörler, kılıf boruları, flanşlar, bağlantı contaları ve dirsekler de sistemin performansını etkiler.
Korozyon direnci yüksek galvanizli bağlantı elemanları tercih edilmelidir. Ayrıca tesisat güzergâhında boruların titreşimden zarar görmemesi için kelepçelerin aralıkları doğru belirlenmelidir.
Doğalgaz tesisatında kullanılacak tüm malzemeler TS EN standartlarına uygun olmalıdır. Özellikle İstanbul gibi şehirlerde, İGDAŞ tarafından yetkilendirilmiş firmaların mühendisleri projeyi onaylamadan uygulama yapılamaz.
Malzeme kalitesi, yalnızca güvenliği değil, aynı zamanda mevzuata uygunluğu da belirler. Uygunsuz bir malzeme, projenin reddedilmesine veya hattın onay almamasına neden olabilir.
Kullanılan her malzeme, doğrudan enerji verimliliğini etkiler. Düzgün kaynak yapılmamış borular, aşırı dirsek kullanımı veya düşük kaliteli bağlantı elemanları gaz akışını zorlaştırır, enerji kaybına yol açar.
Isı yalıtımı iyi yapılmış tesisatlar, hem daha güvenli hem de daha ekonomiktir. Özellikle dış ortamlarda geçen hatlarda yalıtım kaplaması kullanılmalıdır.
Malzeme ne kadar kaliteli olursa olsun, işçilik yetersizse sistem güvenilir olmaz. Bu yüzden doğalgaz tesisatı mutlaka yetkili mühendisler ve sertifikalı ustalar tarafından yapılmalıdır.
Han Mekanik olarak, tüm projelerimizde yalnızca onaylı malzemeler kullanır, uygulama sonrası sızdırmazlık testleri ve İGDAŞ ön onay sürecini bizzat takip ederiz. Her sistemin uzun yıllar güvenle çalışması, doğru malzeme ve doğru ellerin birleşmesiyle mümkündür.
Doğalgazda kullanılan malzemeler, görünürde basit parçalar olsa da, her biri bir zincirin halkası gibidir. Kalitesiz bir bağlantı ya da yanlış vana seçimi, tüm sistemi riske atabilir.
Güvenli, verimli ve uzun ömürlü bir doğalgaz hattı için, doğru malzeme seçimi, yetkili mühendis kontrolü ve standartlara uygun montaj asla ihmal edilmemelidir.
Han Mekanik olarak, her projede bu prensipleri titizlikle uygular, müşterilerimize sadece enerji değil, güven de taşırız.
